در اینگونه موارد که سوختگی عمیق بوده و یا در سطح وسیعی گسترش یافته است باید توجه و دقت شدید تری اعمال گردد.هر چه مدت زمان مواجهه با عامل سوختگی بیشتر باشد شدت آسیب نیز بیشتر خواهد بود.اگر مصدوم دچار سوختگی با شعله های آتش باشد باید چنین فرض شود که دود و هوای داغ سیستم تنفسی را نیز دچار آسیب دیدگی ساخته است از این رو دو اولویت اساسی برای شما شامل خنک کردن سریع موضع سوختگی در ابتدای امر و بررسی و کنترل وضعیت تنفس مصدوم می باشد.در صورت لزوم از الفبای احیا پیروی نمایید.در فردی که دچار سوختگی شدید شده باشد ممکن است شوک نیز بروز نماید که در این صورت احتمال دارد نیازمند انجام عملیات احیا باشد.
• اهداف درمانی:
– متوقف ساختن سیر سوختگی و تسکین درد
– باز نگه داشتن راههای هوایی
– درمان آسیبهای دیگر همراه با سوختگی
– به حداقل رساندن امکان بروز عفونت
– ترتیب دادن انتقال مصدوم به بیمارستان
– جمع آوری اطلاعات مناسب برای به کار گیری توسط سرویسهای امدادی
• اقدامات:
1) مصدوم راحتی الامکان طوری بخوابانید که از تماس ناحیه دچار سوختگی با زمین اجتناب شود.
2) بر روی ناحیه سوختگی مقدار نسبتاً زیادی آب سرد بریزید .خنک کردن، سیر سوختگی را متوقف کرده و درد را تسکین می دهد. همچنین قرار دادن یک تشت زیر پای مجروح،موجب جمع آوری آب شده و از تجمع آن در زیر بدن مصدوم جلوگیری می کند.هر چند ممکن است برای انجام عمل خنک سازی به طور کامل حداقل ده دقیقه زمان نیاز باشد ولی نباید این عمل سبب ایجاد تاخیر در انتقال مصدوم به بیمارستان گردد.
3) در حین انجام عمل خنک سازی علایم مربوط به مشکلات تنفسی را بررسی نمایید و آماده انجام عملیات احیا در صورت لزوم باشید.
تذکرات:
– مصدوم را بیش از اندازه خنک نکنید چرا که ممکن است در مواردی که سطح وسیعی از بدن دچار سوختگی شده است این عمل موجب پایین افتادن دمای بدن در حدی خطرناک (هیپوترمی) گردد.
– از برداشتن هر شیئی که به موضع سوختگی چسبیده باشد خودداری کنید چرا که ممکن است با این عمل باعث ایجاد آسیب دیدگی بیشتر و یا وارد ساختن عفونت به درون زخم شوید.
4) قبل از آنکه تورم در ناحیه آسیب دیده شروع شود، به آرامی پوشاک و لوازم محدود کننده مانند انگشتر،ساعت،کمربند و یقه های سفت را آزاد کرده و خارج کنید.همچنین لباسهای سوخته را به آرامی جدا سازید.از قیچی های دارای نوک پهن (غیر نوک تیز) استفاده کنید.البته به جز مواردی که پارچه به موضع دچار سوختگی چسبیده باشد.
5) سطح آسیب دیده را با یک پانسمان استریل و یا سایر مواد مناسب بپوشانید تا از آن در برابر باکتری ها و ایجاد عفونت محافظت گردد و برای کاهش احتمال بروز عفونت،دستکش پلاستیکی بپوشید.اگر مصدوم دچار سوختگی در ناحیه صورت باشد نیازی به پوشاندن آن نیست.در این موارد تا زمان رسیدن کمک برای تسکین درد به خنک کردن سوختگی های صورت با آب ادامه دهید.
تذکرات:
– موضع سوختگی را لمس نکرده و آن را دستکاری ننمایید.
– مایع درون سطح تاول را تخلیه نکنید.
– از به کارگیری کره و چربی،پماد و لوسیون و چسب زخم بندی در محل آسیب دیده خودداری کنید.
6) جزئیات مربوط به آسیب دیدگی های موجود،موقعیت سانحه و مخاطرات بالقوه منجمله وجود گاز را ثبت نمایید.
7) در حین انتظار برای رسیدن کمک، به مصدوم اطمینان خاطر داده و درمانهای مربوط به شوک را به عمل آورید.وضعیت نبض و تنفس مصدوم را کنترل و ثبت کرده و آماده انجام عملیات احیا در صورت لزوم باشید.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي. انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.