موارد مصرف: كلونيدين براي كنترل زياديفشارخون، پيشگيري از بروز حملاتميگرن، بهعنوان داروي كمكي در درمانقاعدگي دردناك و گر گرفتگي ناشي ازيائسگي و براي رفع سريع عوارض ناشياز سندرم قطع مصرف مواد مخدر شبهترياك مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: تصور ميشود كه اثركلونيدين در پايين آوردن فشارخون ناشياز تحريك گيرندههاي آلفا ـ 2 آدرنرژيكمركزي باشد كه منجر به كاهش جريانخروجي سمپاتيك به سمت قلب، كليهها وبستر عروق محيطي ميشود. نتيجه آنكاهش مقاومت عروق محيطي، كاهشفشارخون سيستوليك و دياستوليك وكاهش سرعت ضربان قلب است.
فارماكوكينتيك: كلونيدين از راه خوراكيبخوبي جذب ميشود. پيوند اين دارو بهپروتئين كم تا متوسط است (40 ـ 20درصد). متابوليسم اين دارو كبدي است.نيمه عمر كلونيدين در افراد با كليه سالمحدود 16 ـ 12 ساعت ميباشد. زمان شروعاثر كاهش فشارخون 60 ـ 30 دقيقه پس ازمصرف خوراكي است. اوج اثر دارو پس از
4 ـ 2 ساعت ظاهر ميشود. طول اثر دارو ازراه خوراكي تا 8 ساعت (36 ـ 24 ساعت دربعضي از بيماران) ميباشد. 60 ـ 40 درصددارو از راه كليه طي 24 ساعت بهصورتتغيير نيافته دفع ميشود.
هشدارها: 1 ـ به منظور جلوگيري از بروزبحران زيادي فشارخون، مصرف اين داروبايد بتدريج قطع شود.
2 ـ اين دارو در موارد زير بايد با احتياطمصرف شود:
سندرم رينود يا ساير بيماريهاي انسداديعروق محيطي، سابقه افسردگي وپورفيري (در اين مورد عدم مصرف داروترجيح داده ميشود).
3 ـ در صورت وجود عيب كار كليه، كاهشمقدار مصرف دارو ممكن است ضروريباشد.
4 ـ اگر براي جراحي نياز به قطع درمانباشد، توصيه ميشود كه آخرين مقدارمصرف حداكثر 6 ـ 4 ساعت قبل از جراحيمصرف شود و طي جراحي از داروهايتزريقي پايين آورنده فشارخون استفادهشود.
عوارض جانبي: خشكي دهان، تسكين،افسردگي، احتباس مايعات، برادي كاردي،پديده رينود، سردرد، سر گيجه، احساسسرخوشي، بيقراري شبانه، تهوع، يبوستو بندرت كاهش توانايي جنسي با مصرفاين دارو گزارش شده است.
تداخلهاي دارويي: داروهاي ضدافسردگيسه حلقهاي ممكن است اثرات كاهندهفشارخون كلونيدين را كاهش دهند. درصورت مصرف هم زمان كلونيدين بامسدود كنندههاي گيرندههاي بتا ـآدرنرژيك، قطع مصرف كلونيدين ممكناست موجب بحران زيادي فشارخونشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ مصرف اين داروحتي در صورت احساس بهبودي بايدادامه يابد.
2 ـ اين دارو، افزايش فشارخون را درماننميكند، بلكه آن را كنترل مينمايد. از اينرومصرف دارو ممكن است تا آخر عمرضروري باشد.
3 ـ مراجعه به پزشك، قبل از قطع مصرفدارو ضروري است، زيرا ممكن استكاهش تدريجي مقدار مصرف برايجلوگيري از بروز زيادي واجهشيفشارخون لازم باشد.
4 ـ به علت احتمال بروز خواب آلودگي، ازرانندگي و كاركردن با وسايلي كه نياز بههوشياري دارد، خودداري شود.
5 ـ از مصرف ساير داروها، بخصوصداروهاي مقلد سمپاتيك كه نياز به نسخهندارند، بايد خودداري شود.
6 ـ توصيه ميشود به منظور اطمينان ازكنترل فشارخون در طول شب و كاهشحالت خواب آلودگي در روز، آخرين مقدارمصرف روزانه دارو هنگام خواب مصرفشود.
مقدار مصرف: بهعنوان پايين آورندهفشارخون در بزرگسالان، ابتدا 0/1ميليگرم 2 بار در روز است كه ميتوانبراي كنترل فشارخون در صورت نياز هر4 ـ 2 روز 0/2 ـ 0/1 ميليگرم در روز بهمقدار مصرف اضافه نمود. مقدارنگهدارنده 0/2 ـ 0/1 ميليگرم 4 ـ 2 بار درروز است.
به منظور كاهش فوري زيادي فشارخون(ولي نه در موارد اضطراري)، مقدارحملهاي 0/2 ميليگرم مصرف شود وسپس 0/1 ميليگرم هر يك ساعت تا زمانيكه فشارخون دياستولي كنترل گردد، يامقدار مصرف تام به 0/8 ميليگرم برسد،مصرف ميگردد. سپس بيمار با مقدارنگهدارنده دارو بايد كنترل شود.
بهعنوان پيشگيري از بروز سردردهايعروقي در بزرگسالان، ابتدا 0/025ميليگرم 4 ـ 2 بار در روز مصرف ميشودكه اين مقدار ميتواند تا حداكثر 0/05ميليگرم 3 بار در روز افزايش يابد.
در درمان قاعدگي دردناك مقدار 0/025ميليگرم 2 بار در روز به مدت 14 روز قبلاز قاعدگي و طي آن مصرف ميشود.بهعنوان داروي كمكي در درمان سندرميائسگي، مقدار 0/075 ـ 0/025 ميليگرم 2بار در روز مصرف ميشود.
اشكال دارويي:
Tabelt : 0.2 mg