موارد مصرف: اين دارو به‌عنوان داروي‌تشخيصي در بيماريهاي عروقي، اختلالات‌مجاري صفراوي، اختلالات مغزي،اختلالات وريد باب يا وريد طحال واختلالات مجاري ادرار مصرف مي‌شود.همچنين به‌عنوان ماده حاجب در تشخيص‌بيماريهاي مفصل و ديسك، افزايش دهنده‌كنتراست در مقطع‌نگاري كامپيوتري ازبدن، اختلالات‌گوارشي و بيماريهاي‌قلبي‌استفاده مي‌شود.
مكانيسم اثر: تركيبات آلي يد در هنگام عبوراز مجاري مختلف بدن با جذب اشعه Xباعث تشخيص ساختار بافت موردنظرمي‌شوند. شدت جذب اشعه به غلظت يدبستگي دارد.
فارماكوكينتيك: اين دارو به‌مقدار كمي ازمجراي گوارشي جذب مي‌شود. بعدازتزريق بين‌مهره‌اي، داخل مفصلي، داخل‌عضلاني يا داخل طحال به سرعت جذب‌شده و پس‌از تزريق وريدي در عروق‌به‌سرعت در مايعات بين‌سلولي توزيع‌مي‌گردد. اتصال آن‌به پروتئينهاي پلاسماكم‌است و در صورت عملكرد طبيعي كليه،نيمه عمر پلاسمائي آن 30-60 دقيقه‌مي‌باشد. دفع دارو از طريق كليه است.
موارد منع مصرف: در موارد سابقه‌حساسيت مفرط به يد يا مواد حاجب يددار،براي ميلوگرافي، براي آنژيوگرافي مغزي‌يا توموگرافي كامپيوتري مغز در بيماران‌مبتلا به خونريزي زير عنكبوتيه و براي‌هيستروسالپنژگرافي در حضور عفونت ياالتهاب حفره لگني، هنگام خونريزي‌قاعدگي و بارداري از اين دارو نبايداستفاده كرد.
هشدارها: 1 ـ با مصرف دياتريزوات‌مگلومين تزريقي به خصوص در صورت‌تزريق‌هاي مكرر، احتمال بروز تشنج درشيرخواران وجود دارد.
2 ـ به علت اثر اسموتيك اين داروها در دفع‌و از دست رفتن آب بدن از طريق ادرار، درشيرخواران، خردسالان يا بيماران‌سالخورده، به خصوص در صورت ابتلاي‌به پرادراري، كم ادراري، ديابت يا كاهش‌قبلي آب بدن ممكن است بدتر شود.
3 ـ در صورت وجود تصلب شرائين‌مغزي، افزايش فشار داخل جمجمه،ضايعات اوليه يا متاستاتيك مغز با احتياطمصرف گردد.
عوارض جانبي: عوارض جانبي معمولا به‌غلظت دارو، ويسكوزيته، ميزان و سرعت‌تجويز بستگي دارد. بدليل مقادير كم يدموجود در فرآورده يا آزاد شده از آن‌ممكن است موجب پركاري غده تيروئيدگردد. در صورت تزريق اين دارو با غلظت60% در داخل فضاي زير عنكبوتيه ممكن‌است تشنج و مرگ بروز كند. بروزنارسائي حاد كليوي پس از تزريق داخل‌عروقي دياتريزوات در طول پرتونگاري‌دفعي از مجاري ادراري به خصوص دربيماران مبتلا به آسيب كليوي ناشي ازبيماريهاي ديگر گزارش شده است. ضعف‌شديدو غيرعادي ناشي از كاهش فشارخون، خس‌خس يا اشكال در تنفس،احساس گرمي و برافروختگي غيرعادي‌پوست، تهوع و استفراغ، طعم فلزي،سرگيجه، سردرد، التهاب بيني، سرفه،خارش، اختلال بينائي، عطسه، بزرگي غددبزاقي، كاهش يا افزايش ضربان قلب،اختلالات ECG، آريتمي قلبي، شوك وايست قلبي از عوارض عمومي نسبتا شايع‌هستند. از عوارض موضعي مي‌توان ازدردو آسيب بافتي در ناحيه تزريق،ترومبوفلبيت، ترومبوزيس، اسپاسم‌وريدي و آمبوليسم نام برد.
تداخل هاي دارويي: تركيباتي كه براي‌پرتونگاري از كيسه صفرا مصرف‌مي‌شوند در صورتي كه همزمان يا مدت‌كوتاهي بعداز تزريق وريدي‌دياتريزوآت‌ها مصرف شوند، ممكن است‌خطر بروزمسموميت كليه را افزايش دهند.مصرف همزمان با داروهاي تنگ كننده‌عروق مي‌تواند خطرات بروز اثرات عصبي‌اين دارو را افزايش دهد.
مصرف تركيبات حاجب يددار ممكن است‌با تستهاي عملكرد تيروئيد، آزمايشات‌انعقاد خون و بعضي از تستهاي خاص‌ادرار تداخل داشته باشد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در ميلوگرافي يامعاينه كيست‌ها يا سينوس‌هاي پشتي كه‌ممكن است با فضاي زير عنكبوتيه مرتبطباشند، استفاده از اين مواد حاجب توصيه‌نمي‌شود.
2 ـ براي جلوگيري از آسپيراسيون‌محتويات معده، پيش از انجام آزمون غذامصرف نشود، اما خوردن مايعات رقيق‌منعي ندارد.
3 ـ براي بيماران آسمي‌يا افراد با سابقه‌آلرژي، بيماران مبتلابه نارسائي‌كليوي‌ياكبدي و بيماران مستعدبه ابتلاء به‌نارسائي كليوي با احتياط مصرف شود.
4 ـ قبل از تجويز مقدار اصلي، تزريق داخل‌وريدي 0/5-1 ميلي ليتر از فرآورده به‌منظور تست حساسيت توصيه مي‌شود.اگرچه وسايل لازم براي جلوگيري ازواكنشهاي حساسيتي بايد در دسترس‌باشند.
5 ـ در افراد خيلي جوان يا پير و بيماران‌ناتوان، بيماران مبتلا به فشارخون بالا،بيماري قلبي پيشرفته، فئوكوموسيتوم،كم‌خوني داسي‌شكل و پركاري غده‌تيروئيد، احتمال بروز عوارض جانبي‌افزايش مي‌دهد.
مقدار مصرف: در بزرگسالان براي‌پرتونگاري از مجراي گوارشي مقدار30-90 ميلي‌ليتر بصورت خوراكي ويامقدار 240 ميلي‌ليتر از محلول 76% ازراه‌مقعدي مصرف مي‌شود. براي‌تصويربرداري از بدن (CT) 240 ميلي‌ليترمحلول رقيق شده 15-30 دقيقه قبل‌ازآزمايش مصرف مي‌شود. محلول‌رقيق‌شده را مي‌توان از حل‌كردن 25ميلي‌ليتر آن در يك‌ليتر آب آشاميدني‌به‌دست آورد. مقدار مصرف آن براي‌پرتونگاري از مجراي گوارشي در كودكان‌تا سن 5 سال مقدار 30 ميلي‌ليتر و دركودكان 5-10 سال مقدار 60 ميلي‌ليتر
به صورت خوراكي است. براي پرتونگاري‌از قلب و عروق مقدار 30-50 ميلي ليتر
از محلول 76% ازطريق كاتتر بسرعت طي1-2 ثانيه در يك وريد بزرگ محيطي و
يا در حفرات قلب يا عروق بزرگ مرتبطتزريق مي‌شود. در آنژيوگرافي مغز
براي نمايان ساختن عروق مغزي، مقدار10 ميلي‌ليتر از محلول 60% به وسيله‌جراحي در شريان سبات اصلي تزريق‌مي‌شود.
براي پرتونگاري از آئورت مقدار
15-40 ميلي ليتر از محلول 76% از طريق‌كاتتر برگشتي به صورت يكجا تزريق‌مي‌شود. در پرتونگاري انتخابي ازشريانهاي كليوي، مقدار 5-10 ميلي ليتر ازمحلول 76% از طريق كاتتر در شريان‌كليوي تزريق مي‌شود و در صورت نيازاين مقدار تكرار مي‌گردد. در ساير
موارد از محلول 76% با نظر پزشك‌استفاده گردد. مقدار مصرف دارو دركودكان نيز با توجه به وزن بدن با نظرپزشك تعيين مي‌گردد.
اشكال دارويي:
Injection: 76%, 60% (MeglumineDiatrzoate + Sodium Diatrzoate)
Oral Solution: 40% (400 mg/ml)(Meglumine Diatrzoate + SodiumDiatrzoate)
