دانلود كتب و نرم افزار دارويي
بخش های اصلی سایت
لیست موضوعات سایت
لیست مطالب براساس بازدید
آمار بازدیدها ، آنلاین ها و ...
اگرچه مصرف کوتاه مدت داروهای OTC عوارض جانبی چندانی ندارند ولی ممکن است در کودکان، سالمندان، بیماران با مشکلات کلیوی و افرادی که داروهای دیگری مصرف میکنند موجب مشکلاتی گردند.
برخی عوارض جانبی این داروها در بالغین به شرح ذیل میباشد:
● آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی
مهمترین عارضه جانبی آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مشکلات گوارشی میباشد. این مشکلات میتواند از ناراحتی خفیف معده تا خونریزی گوارشی ( خصوصاً در سالمندان) بروز کند. احتمال بروز عارضه گوارشی با افزایش میزان و مدت مصرف این داروها افزایش مییابد. همچنین این دو دسته دارو میتوانند موجب افزایش فشارخون یا تداخل با اثر داروهای ضد فشارخون شوند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی میتوانند موجب آسیبهای کلیوی شوند که از یک التهاب ساده برگشت پذیر تا آسیب پایدار کلیه متغیر است.
● استامینوفن
اگرچه در درصد بالایی از مصرف کنندگان داروی بیخطری است ولی استفاده طولانی مقادیر زیاد این دارو خصوصاً در محصولاتی که حاوی کافئین (A.C.A) و یا کدئین هستند، میتواند موجب نوعی بیماری کلیوی شود. این بیماری ممکن است بعد از مصرف روزانه این دارو برای سالهای طولانی بروز کند.
● آنتی هیستامینها
آنتی هیستامینها میتوانند موجب خواب آلودگی و گیجی شوند لذا توانایی فرد را در رانندگی یا کار با ماشین آلات کاهش میدهند. به علاوه این داروها می توانند موجب خشکی دهان یا چشمها شوند.
● داروهای ضد احتقان
پزودوافدرین میتواند موقتاً موجب بیقراری، گیجی و بیخوابی شود. به علاوه میتواند موجب کاهش اشتها یا احتباس ادرار، تپش قلب، افزایش فشارخون یا قند خون شود.
● داروهای ضدسرفه
مصرف کدئین به عنوان داروی ضدسرفه میتواند به صورت موقت موجب تهوع، خواب آلودگی و یبوست شود. دکسترومتورفان اثرات خواب آور و گوارشی کمتری دارد اما میتواند موجب گیجی، بیقراری، لرزش یا تحریک پذیری گردد.
● تداخلات دارو- دارو
بدن داروها را به روشهای مختلفی تجزیه مینماید. اگر داروها با هم مصرف شوند ممکن است تجزیه و یا اثر آنها در بدن تغییر پیدا کند. در نتیجه عوارض هر دارو با شدت بیشتری بروز کند.
● گروههای خاص
در برخی گروههای خاص مانند کودکان ، سالمندان ، زنان باردار یا شیرده، یا افرادی با بیماریهای خاص، ممکن است عوارض جانبی داروهای OTC با شدت بیشتری بروز کند. رعایت نکات زیر هنگام مصرف دارو در این گروهها ضروری است.
● کودکان
داروهای OTC در صورت مصرف مناسب عوارض کمی در کودکان دارند. تجزیه داروها در بدن کودکان با بالغین متفاوت است شما قبل از استفاده از داروی OTC باید از نحوه عملکرد داروها آگاهی داشته باشید و سوالات لازم را از پزشک اطفال بپرسید.
◊ استامینوفن داروی انتخابی برای تسکین درد در اطفال است.
◊ کودکانی که به آسپرین حساسیت دارند احتمالاً به ایبوبروفن هم حساسیت خواهند داشت. به عنوان مثال ایبوبروفن می تواند آسم کودک شما را بدتر کند.
◊ از مصرف آسپرین در افراد زیر ۱۸ سال به خاطر احتمال ابتلا به سندرم ری ( واکنش دارویی که منجر به آسیبهایی پایدار مغزی می گردد) خودداری کنید.
◊ داروهای ضداحتقان را با دقت زیادی مصرف کرده و از زیاده روی در مصرف آن بپرهیزید.
◊ از مصرف داروهای ضدسرفه حاوی کافئین در کودکان خودداری نموده و قبل از استفاده از هر داروی ضدسرفه با پزشک مشورت کنید.
● سالمندان
سالمندان معمولاً چند دارو را همزمان مصرف میکنند. در نتیجه باید امکان ایجاد تداخل دارویی بین داروهای OTC و داروهایی که پزشک برای آنها تجویز کرده است را در نظر داشته باشند به عنوان مثال :
احتمال ایجاد بیماری کلیوی یا خونریزی گوارشی در بیماران سالمندی که داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (ایبوبروفن، دیکلوفناک و … ) مصرف میکنند وجود دارد. بهتر است این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارند.
پزودوافدرین میتواند باعث افزایش فشارخون و افزایش فشار چشم در نتیجه ابتلا به گلوکوم شود. به علاوه این دارو میتواند انسداد مجاری ادرار را بدتر نماید. پزودوافدرین بر بسیاری از داروها مانند داروهای فشارخون، ضدافسردگی و انسولین اثر منفی دارد.
اگر شما دستهای از داروهای ضدافسردگی ( ایزوکربوکسازید، فنلزین و ترانیل سیپرومین ) را مصرف میکنید یا جهت درمان بیماری صرع دارو مصرف میکنید نباید پزودوافدرین مصرف نمایید. همچنین مصرف دکسترومتورفان همراه با سه داروی ضدافسردگی ذکر شده نیز توصیه نمیشود.
● بارداری
استامینوفن معمولاً به عنوان یک داروی مسکن بی خطر در دوران بارداری در نظر گرفته میشود. از مصرف خودسرانه آسپرین در دوران بارداری خودداری نمایید. زیرا میتواند موجب ایجاد ناهنجاری درکودک یا بروز مشکلاتی در حین زایمان گردد.
از مصرف سایر داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی ( ایبوبروفن و … ) خصوصاً در سه ماهه سوم بارداری خودداری کنید. زیراممکن است موجب ناهنجاریهای قلبی در کودک شود.
● شیردهی
استامینوفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ( ایبوبروفن و …) مسکن های بی خطر جهت مادران در دوران شیردهی هستند.
از مصرف طولانی مدت آنتیهیستامینها خودداری کنید. زیرا این داروها در شیر ترشح میشوند و موجب عوارضی مانند خواب آلودگی، تحریک پذیری، گریه و اختلال خواب در کودک می شوند. به علاوه آنتی هیستامینها میتوانند تولید شیر را تحت تأثیر قرار دهند.
● نکات عمومی
رعایت نکات زیر میتواند خطر عوارض جانبی ناشی از دارو را در دوران بارداری و شیردهی کاهش دهند.
◊ در مورد درمانهای جایگزین دارو با پزشک خود مشورت نمایید.
◊ از مصرف دارو در سه ماهه اول بارداری خودداری کنید.
◊ داروهای خوراکی را پس از شیردادن یا قبل از طولانی ترین دوره خواب کودک در شبانه روز مصرف کنید.
◊ از مصرف داروهای خیلی قوی یا طولانی اثر خودداری کنید.
◊ از مصرف داروهایی که ترکیبی از چند دارو هستند، اجتناب کنید.
◊ پس از دریافت دارو مراقب بروز عوارض جانبی مانند راش ( دانههای قرمز)، مشکل تنفسی، سردرد یا سایر علائم درکودک خود باشید.
● گروههای خاص
افراد با مشکلات و بیماریهایی نظیر بیماریهای کلیوی، قلبی ، دیابت، آسم ، مشکلات انعقادی یا نقرس میتوانند در معرض خطر بیشتری ناشی از عوارض داروهای OTC باشند.
منبع خبر : مرکز بهداشت و درمان دانشگاه تهران